Zuidelijke Eemvallei beter in balans in 2050
In dit artikel:
Op 22 september 2025 tekenden provincie Utrecht en de gemeenten Amersfoort, Baarn en Soest een samenwerkingsovereenkomst voor de Zuidelijke Eemvallei, het agrarisch natuurlandschap tussen die drie kernen. Met deze samenwerking – het derde voorbeeld binnen het programma Groen Groeit Mee – willen de partijen een plan voor de periode tot 2050 opstellen en direct een uitvoeringsprogramma uitrollen om natuur, recreatie, landbouw en woonuitbreiding beter in balans te brengen.
De Zuidelijke Eemvallei beslaat zo’n 2.300 hectare tussen de A1 en de bosrand van de Heuvelrug. Het gebied is een overgangszone van open polder naar hoger gelegen bos, heeft veel cultuurhistorische waarden en is een belangrijk recreatiegebied voor omliggende steden. Tegelijk staat de regio Amersfoort voor een grote bouwopgave: tienduizenden nieuwe woningen vergroten de druk op groen en recreatief aanbod. Recreatievoorzieningen en investeringen in natuur zijn daar niet meegegroeid, wat knelpunten en conflicten — bijvoorbeeld tussen verschillende vormen van verkeer — veroorzaakt.
De ondertekende ambitie is dat de Eemvallei in 2050 “beter in balans” is: ruimte voor agrarische bedrijfsvoering, natuurinclusieve landbouw, bewoners, recreanten en biodiversiteit. Concreet betekent dit herstel en verduidelijking van groenblauwe structuren, uitbreiding van wandel- en fietspaden, en kleinschalige verblijfsmogelijkheden langs recreatieve routes (zoals horeca, boerenlandwinkels, natuurspeelplekken of zwemlocaties). Landbouw blijft de dominante gebruiker, maar wordt meer extensief en levert meer ecosysteemdiensten; nevenactiviteiten moeten de bedrijfsvoering versterken. De gebiedsontwikkeling draagt ook bij aan waterveiligheid in de Eempolder.
Voor de korte termijn liggen al concrete projecten klaar: natuurvriendelijke oevers langs de Praamgracht (Baarn), meer kleine landschapselementen en een groenblauwe verbinding bij de Malewetering (Amersfoort). Volgens gedeputeerde Mirjam Sterk heeft beschikbaar geld als vliegwiel gefungeerd en hebben ook gemeenten capaciteit en middelen bijgedragen, wat laat zien dat er gezamenlijk verantwoordelijkheid wordt genomen.
De provincie werkt in dit programma samen met regionale partners zoals U10, Regio Amersfoort, het Utrechtse deel van Regio Foodvalley en de waterschappen. Groen Groeit Mee staat ervoor dat bij alle ruimtelijke plannen de (recreatieve) groenontwikkeling evenwichtig wordt meegenomen, zodat verstedelijking hand in hand kan gaan met versterking van landschap, natuur en recreatie.