Woonwijk De Vliegbasis: toplocatie voor mensen én vleermuizen
In dit artikel:
Aan de zuidzijde van Park Vliegbasis Soesterberg, langs de oude landingsbaan en grenzend aan Soesterberg‑Noord, ontwikkelt provincie Utrecht de woonwijk De Vliegbasis. In deze natuurinclusieve gebiedsontwikkeling, onderdeel van het grotere Hart van de Heuvelrug‑programma, komen bijna 500 duurzame nieuwbouwwoningen die volgens planning in 2027 in aanbouw gaan en rond 2030 bewoond moeten zijn. De provincie, samenwerkend met de gemeenten Soest en Zeist en Utrechts Landschap, wil zo bijdragen aan de regionale woningbehoefte terwijl waardevolle natuur en militair erfgoed behouden blijven.
De allereerste "bewoners" van het gebied zijn vleermuizen: nabij de oude verkeerstoren is recent een gerenoveerde bunker omgevormd tot een vleermuishotel. B.V. Hart van de Heuvelrug, vertegenwoordigd door directeur Evert‑Jan, voerde deze aanpassing uit in overleg met ecologen. De bunker biedt verschillende verblijfsmogelijkheden — interne structuren en ruwe oppervlakken zijn afgestemd op meerdere soorten, van gewone dwergvleermuis tot baard‑, franje‑ en watervleermuis — en heeft open schoorsteenachtige uitgangen die als invliegroutes en warmtebronnen dienen. Met deze A‑locatie krijgen nachtdieren letterlijk voorrang; dit kan zich bijvoorbeeld vertalen in minder felle straatverlichting in delen van de wijk.
Het project vereist uitgebreide ecologische afwegingen en vergunningstrajecten, wat de bouwtijd verlengt. Er komt een ecologisch werkprotocol dat bouwmethoden voorschrijft om flora en fauna te beschermen: werkzaamheden die in winterslaap verstoren (zoals funderingen) zijn seizoensgebonden uitgesloten. Al zijn er praktische maatregelen genomen, zoals het verplaatsen van hazelwormen naar veilige plekken om verstoring te vermijden. De Vliegbasis combineert woningbouw met behoud en toegankelijkheid van de beschermde natuur, paden door bossen en gerestaureerde bunkers die het militaire erfgoed zichtbaar houden voor toekomstige bewoners.
Het project maakt deel uit van acht woningbouwinitiatieven onder Hart van de Heuvelrug, die samen ongeveer 1.700 woningen moeten opleveren in een regio met sterke druk op de woningmarkt. De focus ligt op een balans tussen bouwen en natuurbescherming: nieuwe huizen worden geïntegreerd in een landschap waar planten en dieren prioriteit hebben, en waar bewoners directe verbinding hebben met bos, landingsbaan en museumachtig erfgoed.