Gigantisch koorboek uit kasteel De Haar onthuld na jaren van verwaarlozing

In dit artikel:

In kasteel De Haar in Haarzuilens is een enorm middeleeuws koorboek — een antifonarium van bijna een meter hoog — na maandenlang herstel weer openbaar gemaakt. Het boek, vermoedelijk eind 19e eeuw door baron en barones Van Zuylen van Nijevelt als decoratie aangekocht, werd jarenlang vergeten in een torenkamer. Restaurateur Marijn de Valk kreeg het object een jaar geleden en trof ernstige schade: houten scharnieren en kalfsleren bekleding aangetast door houtworm, gebroken bindingen, ontbrekende naaisels en afschilferende inkt. “Het is niet te tillen”, aldus De Valk over het zware volume.

Het antifonarium, gebruikt door monniken voor het getijdengebed, bevat Gregoriaanse gezangen op vijfregelige notenbalken en beslaat 110 bladen; het is 14 cm dik. Het manuscript is op perkament geschreven — waarschijnlijk gemaakt van de huid van zo’n 120 geiten — en valt op door rijk uitgevoerde versieringen. Bij de restauratie lag de nadruk op het behouden van het gebruikssporen-verhaal van het boek in plaats van een klinische vernieuwing, zodat het karakter van het eerder door monniken gebruikte object zichtbaar blijft.

Bij de officiële onthulling vandaag worden enkele gezangen uit het antifonarium uitgevoerd door Capella Academica Den Haag, waarmee de religieuze functie van het manuscript muzikaal wordt teruggegeven.