Via Regia: modern fietspad met stokoud verleden

In dit artikel:

Langs de N225 tussen Driebergen en Amerongen, waar fietsers nu over een gloednieuwe asfaltstrook zoeven, komt in het voorjaar van 2026 nieuw publiek kunstwerk dat terugwijst naar een heel ander verleden: de route volgt deels de oude Via Regia, een belangrijke handels- en pelgrimsweg tussen Utrecht en Keulen. De provincie Utrecht en de gemeente Utrechtse Heuvelrug laten kunstenaar Martijn Linssen drie keramische beelden maken die die geschiedenis verbeelden.

Linssen deed archeologisch- en archiefonderzoek en verwerkt die vondsten in zijn werk. Uit opgravingen haalde hij details zoals vroege middeleeuwse mantelspelden; hun rood- en okertinten verschijnen terug in het aardewerk. Daarnaast ontdekte zijn oom in Keulen een handelsdocument uit 1259 met zegels, dat hij als concreet historisch element in de beelden verwerkt. De sculpturen vertellen lagen van de routegeschiedenis: reizigers en rovers op de bovenweg van de Heuvelrug, kleine legers en vracht op de Rijn, handelaren die goederen en gewichten uitwisselden — symbolen die verwijzen naar de middeleeuwse Waag en de complexe machtsverhoudingen tussen bisdom Utrecht, Keulen en het keizerlijke gezag.

De drie beelden zijn dubbelzijdig ontworpen zodat ze vanaf beide richtingen langs de fietsroute te bekijken zijn; er komen ook bankjes om voorbijgangers uit te nodigen langer te kijken. Martijn wil met vormen als een hand die een weegschaal vasthoudt en verweven hoofden en zwaarden de economische en politieke verhoudingen tastbaar maken. De provincie ziet de plaatsing als een manier om bewoners op een alledaagse plek kennis te laten maken met de Europese routegeschiedenis: de Via Regia is sinds 2005 een erkende Culturele Route en verbond vroeger handel, pelgrimstochten en regionale uitwisseling door heel Europa.