Verdwenen schoolgebouwen: Vierde Da Costaschool aan de Bontekoelaan
In dit artikel:
Rond 1960 ontstond in de Utrechtse uitbreidingswijken een acute behoefte aan veel nieuwe scholen. Om snel en goedkoop te kunnen bouwen introduceerde de gemeente samen met het Rotterdamse aannemersbedrijf Muys en De Winter (MUWI) een prefab-systeembouwmethode. In series werden vrijwel identieke schoolgebouwen opgetrokken; in ruim tien jaar tijd verschenen ongeveer tien series van elk circa tien MUWI-scholen, samen bijna honderd objecten die het straatbeeld van wijken als Kanaleneiland en Overvecht lange tijd bepaalden.
De eerste MUWI‑variant voor een christelijke school in Utrecht verrijstte begin juli 1961 aan de Bontekoelaan in Kanaleneiland; wethouder Henk van de Vlist opende het gebouw in maart 1962. Het betrof de vierde vestiging van de Vereniging Da Costa voor christelijk lager onderwijs, een organisatie die al sinds 1921 bestond en eerder scholen had in Dichterswijk, Rivierenwijk en Hoograven. Omdat de gemeente sinds 1920 verantwoordelijk was voor schoolgebouwen, werd bij de grootschalige nieuwbouw voor prefab gekozen: de seriematige productie van vloeren en wanden verkortte de bouwtijd (ongeveer tien maanden, later nog korter), verlaagde de kosten tot minder dan 300.000 gulden per school en bespaarde ongeveer 40% aan arbeidskracht.
Gemeente-architect ir. Nijs Spronk bewerkte het Rotterdamse basisontwerp tot een Utrechtse variant. Typisch was de H-vormige plattegrond: twee parallelle lokalenvleugels verbonden door een transparant tussenstuk met entree en trappenhuis. Voordeel was veel daglicht aan twee kanten van de klaslokalen; nadeel dat leerlingen in tegenoverliggende lokalen konden kijken en soms werden afgeleid. Een standaard MUWI-school bood op twee verdiepingen zes klaslokalen, een handenarbeidslokaal en een extra ruimte die vaak als klas in gebruik kwam door groeiende leerlingenaantallen.
Hoewel de gebouwen seriematig waren, kon iedere school met gevelkunst een eigen identiteit krijgen: van de bouwsom moest 1,5% aan kunst besteed worden. De Da Costaschool aan de Bontekoelaan kreeg zo het keramische reliëf ‘De Zeven Scheppingsdagen’ van Raymond Both, dat later bij de verhuizing naar een nieuw gebouw aan de Afrikalaan (2016) werd gerestaureerd en herplaatst.
De oorspronkelijke MUWI‑school aan de Bontekoelaan vertoonde na 2000 gebreken en werd rond 2020 gesloopt; op die plek staat nu de sportafdeling van Globe College. Een goed bewaard voorbeeld van een MUWI‑school is Basisschool De Regenboog aan de Wevelaan in Tuindorp‑Oost, dat een gemeentelijk monument is. In 2022 kreeg de Da Costaschool Kanaleneiland officieel de naam Basisschool De Olijfboom—een moderne positionering waarbij het overgebrachte gevelkunstwerk herinnering blijft aan de oorspronkelijke identiteit.