Van pers naar politiek en weer terug - mag dat?
In dit artikel:
Burgemeester Danny de Vries van Oudewater stapt na vijf jaar burgemeesterschap terug in de journalistiek en verlaat daarmee het openbaar bestuur. Zijn vertrek — emotioneel, met tranen bij afscheid — markeert een carrièrewending die wel opvalt, maar niet uniek is: wisselingen tussen journalistiek en politiek komen regelmatig voor. Voorbeelden in de regio zijn Sjors Fröhlich (voormalig hoofdredacteur, later partijloos burgemeester van Vijfheerenlanden) en Thijs van den Brink (van EO naar een plek op de CDA-kandidatenlijst).
In het lokale bestuur is de traditionele route naar het burgemeesterschap vaak via het wethouderschap, maar mensen van buiten die paden brengen nieuwe vaardigheden en andere perspectieven, stellen deskundigen. Hans Vollaard (Universiteit Utrecht) noemt zij-instromers verfrissend en belangrijk voor bestuurlijke diversiteit, zeker nu politieke partijen leden verliezen en de arbeidsmarkt krap is. De instroom van journalisten, ondernemers of activisten kan volgens hem democratie en beleid verrijken.
Tegelijkertijd roept zo’n loopbaanwisseling vragen op over geloofwaardigheid en belangenverstrengeling. Thomas Bruning van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten waarschuwt dat de overstap lastiger wordt naarmate iemands eerdere werkveld dichter bij de nieuwe rol ligt; lokaal komt het vaker voor dat voormalige bestuurders terugkeren als regionale journalisten en zo een stempel houden. Voor ministers en staatssecretarissen geldt een wettelijke afkoelingsperiode van twee jaar; op lokaal niveau bestaat zo’n regeling doorgaans niet, waardoor wethouders en burgemeesters zelf goed moeten nadenken over vervolgstappen, aldus Vollaard.
De Vries zelf benadrukt neutraliteit: "Politieke kleur speelt als burgemeester eigenlijk geen rol," zegt hij, en hij rekent erop dat de redactie hem kritisch zal volgen — "110 kritische collega's" — en dat zijn journalistieke onafhankelijkheid al sinds zijn jeugd aanwezig is. Conclusie van de betrokken experts: zij‑instroom is vaak positief voor de kwaliteit en diversiteit van bestuur, maar vereist waakzaamheid om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden.