Van Oosten - Utrecht doet alles om omwonenden de mond te snoeren
In dit artikel:
In Utrecht voeren bewoners al jaren strijd tegen keuzes van de gemeente waarbij groen en gebruikswaarde van buurtparken worden ingeruild voor bouw- en evenementenplannen. Twee sprekende gevallen illustreren hoe Juridische Zaken van de gemeente bezwaren van omwonenden afwijst.
Bij sportpark Ondiep lagen plannen om drie flats te bouwen, een voetbalveld te verplaatsen en grote bomen op de hoek Marnixlaan/Royaards van den Hamkade te kappen. Omwonenden werden aanvankelijk bij de plannen betrokken, maar trokken zich terug en dienden bezwaar in toen duidelijk werd dat groen zou verdwijnen. Juridische Zaken verklaarde het bezwaar “niet-ontvankelijk” omdat de bewoners 102 meter van de te kappen bomen woonden; volgens de ambtelijke lezing is meer dan 100 meter geen voldoende belang om bezwaar te maken.
Een vergelijkbare situatie deed zich voor rond Park Transwijk. Twee buurtbewoners protesteerden tegen toenemende, luidruchtige commerciële evenementen die volgens hen het parkgebruik voor bewoners verdringen. Ook hun bezwaar werd afgewezen, opnieuw omdat zij net meer dan 100 meter van het park af zouden wonen.
Om rechtsmacht te verkrijgen richtten bewoners Stichting Vrienden van Park Transwijk op met als doel het park en het oorspronkelijke gebruik voor Kanaleneiland en Transwijk te beschermen. Juridische Zaken oordeelde later dat de stichting vooral juridische procedures voerde en dus geen “feitelijke werkzaamheden” ontplooide—een criterium uit jurisprudentie—en verklaarde de stichting op 21 mei 2025 niet-ontvankelijk in een bezwaar tegen het Sneeuwbalfestival dat eerder dat jaar had plaatsgevonden. De stichting had een informatieve website met columns, maar ambtenaren stelden niet concreet op welke stukken dat oordeel was gebaseerd. In het beroepsproces stelde de gemeentelijke jurist op 10 oktober bovendien dat data op de site mogelijk waren aangepast.
Critici zien een patroon: ambtelijke keuzes die participatie voorwenden, maar tegelijk drempels opwerpen—zoals een strikte 100-metergrens, late of afwezige openbaarmaking van vergunningen, en het afwijzen van stichtingen wegens vermeend gebrek aan praktische activiteiten—waardoor bewoners effectief worden buitengesloten van bezwaarprocedures. Daarnaast gebruikt de gemeente volgens tegenstanders sinds 2013 herhaaldelijk incidentele omgevingsvergunningen om van het bestemmingsplan af te wijken (parkevents), mogelijk om te voorkomen dat bewoners later succesvoller bezwaar tegen een structurele wijziging zouden maken.