Utrecht staat aan vooravond van historische geboortepiek
In dit artikel:
Utrecht groeit de komende decennia sterk door grootschalige woningbouw: volgens de Bevolkingsprognose 2025 zal de stad van 376.735 inwoners nu naar circa 520.000 in 2045 stijgen — een plus van ongeveer 143.000 mensen (38%). Bestuurders noemen Utrecht "de grootste woningbouwlocatie van Nederland"; het Rijk draagt daar deze week financieel aan bij met 565 miljoen euro, voornamelijk bestemd voor de nieuwe tramverbinding voor de wijken Groot Merwede en Rijnenburg.
De verwachte bevolkings- en geboortepiek is vooral een gevolg van nieuwe woongebieden die veel jongeren en jonge gezinnen aantrekken. Merwede krijgt ruim 6.000 woningen, hoofdzakelijk appartementen voor starters en jonge stellen; Rijnenburg, nog een polder tussen De Meern en Nieuwegein, is gepland voor circa 25.000–30.000 woningen rond 2035. Samen met projecten in Zuidwest, Leidsche Rijn en Overvecht rekent de gemeente op zo’n 71.000 nieuwe woningen tussen 2025 en 2045 (netto, rekening houdend met sloop). De grootste bevolkingsstijging wordt verwacht tussen 2030 en 2038 wanneer Merwede vollopt en Rijnenburg ontwikkeld wordt.
Concrete effecten: het aantal kinderen onder vier jaar groeit naar verwachting van zo’n 16.000 nu naar bijna 25.000 in 2045 (ruim 50% meer). De stadsbrede bevolkingsdichtheid neemt toe van ongeveer 3.800 naar ruim 5.200 inwoners per km²; sommige buurten als Kanaleneiland bereiken straks bijna 16.000 inwoners per km². Ook de groep 65-plussers groeit flink — vooral 75-plussers — maar Utrecht blijft relatief jong en kinderrijk. Wethouder Eelco Eerenberg noemt de rijksbijdrage voor de Merwedelijn "essentieel voor de bouw van tienduizenden woningen".
De groei stelt de stad voor praktische uitdagingen: druk op scholen, kinderopvang, huisartsen en sportvoorzieningen neemt toe en het mobiliteitsvraagstuk wordt nijpend. Utrecht zet daarom in op fietsen, deelmobiliteit en openbaar vervoer, naast de nieuw te realiseren tramverbindingen.
Er zijn onzekerheden: vertragingen of afstel van projecten door stijgende kosten, personeelstekorten, stikstofnormen of netcongestie kunnen de woningbouw en daarmee ook de geboortetoename afremmen. De prognose houdt rekening met deze risico’s; de gemeente signaleert ook dat recente groei achterbleef vanwege vertraagde oplevering van nieuwbouwwoningen (2023–2024: circa 1.600–1.700 woningen per jaar versus eerdere jaren ~3.000).
De prognose is gebaseerd op het Meerjaren Perspectief Ruimte en de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 en gaat ervan uit dat het vruchtbaarheidscijfer in Utrecht hetzelfde opwaartse pad volgt als het landelijke cijfer. Omdat Utrecht naar verwachting sneller bevolkt groeit dan Nederland gemiddeld, leidt dat tot een relatief sterkere toename van het aantal geboortes in de stad.