Rijk, Gemeente Utrecht en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zetten belangrijke stap naar overdracht Merwedekanaal
In dit artikel:
Het Rijk bereidt de overdracht voor van het Utrechtse deel van het Merwedekanaal en de directe omliggende inrichting — oeverstroken, wegen, kades en ligplaatsen voor woonboten — aan de gemeente Utrecht en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Het voorstel is vandaag aan de Utrechtse gemeenteraad en het algemeen bestuur van het waterschap gestuurd; de feitelijke overdracht is gepland voor 2027, nadat partijen de komende anderhalf jaar de resterende details uitwerken en de bestuursovereenkomst tekenen. Tot die tijd blijft Rijkswaterstaat eigenaar en verantwoordelijk voor beheer en onderhoud.
Met de overdracht krijgen gemeente en waterschap zeggenschap over verdere ontwikkeling en gebruik van het kanaal terwijl de stad doorgroeit en nieuwe woonwijken — zoals Merwede — zich langs het water vormen. De gemeente krijgt het eigendom inclusief het water en daarmee ruimte om stedelijke plannen, brugverbindingen en innovatieve toepassingen (bijvoorbeeld warmtewinning) beter te coördineren. Het waterschap neemt het bagger- en peilbeheer over, waardoor waterbeheer en waterkwaliteit integraal kunnen worden opgepakt. Hoogheemraad Bert de Groot noemt het een “grote winst” voor het waterkwaliteitsbeheer doordat maatregelen zoals natuurvriendelijke oevers gecombineerd kunnen worden met het peilbeheer om KRW-doelen (Kader Richtlijn Water / Europese Water Framework Directive) sneller te halen.
Er is inmiddels een overdrachtsvergoeding afgesproken. Die betaling moet de komende 30 jaar structureel onderhoud en vervangingen mogelijk maken en tegelijk ruimte bieden om grootschalig onderhoud te koppelen aan ecologische maatregelen. Een deel van de middelen is bestemd voor de aanleg van circa vijf kilometer natuurvriendelijke oevers langs de Kanaalweg, met als doel zowel ecologie als waterkwaliteit te verbeteren.
Het voorstel benadrukt dat de afspraak helderheid brengt over wie waarvoor verantwoordelijk is in het kanaalgebied en dat daarmee de capaciteit ontstaat om zowel recreatief gebruik (roeien, varen) als stedelijke vernieuwing en natuurherstel te faciliteren. De gemeenteraad en de waterschapscommissie worden betrokken bij de uitwerking; pas na bestuurlijke goedkeuring is de overdracht definitief.