Raadsel opgelost: vier gedenktekens aan de Groeneweg

In dit artikel:

Op de sporthal aan de Groeneweg in Utrecht-Lombok bevinden zich vier verschillende gedenktekens dicht bij elkaar, die uiteenlopen in stijl en jaartal. Het meest opvallende is een natuurstenen reliëf uit 1993 dat verwijst naar de eerste hamam van Utrecht, een badhuis speciaal voor islamitische vrouwen. Dit initiatief werd begin jaren negentig genomen door Inge Nierop en Nuran Alkan, met ontwerp van de Utrechts-Turkse architect Bedri Sevinçsoy. De eerste steen van de hamam werd gelegd op 6 april 1993, waarna het badhuis in november van dat jaar opende. Hoewel het aanvankelijk veel bezoekers trok, bleek later dat vooral Nederlandse vrouwen kwamen, waarna de populariteit afnam.

Naast het reliëf hangt een bronzen plaatje met de namen Neslihan Akburut en wethouder Wil Velders, wat aanvankelijk tot verwarring leidde. Archiefonderzoek toonde aan dat dit plaatje eigenlijk verwijst naar de eerste steen van buurthuis Transvaal, geplaatst in 1985 door wethouder Velders en het zesjarige meisje Akburut – dat buurthuis stond vroeger aan de Groeneweg 54c. De twee keramische uiltjes op een tegel vormen eveneens een herkenningsteken van dit buurthuis.

Het vierde en oudste gedenkteken is een eerste steen uit 1919, die op het eerste gezicht niet lijkt te passen bij de sporthal omdat het gebouw ouder is. Deze steen is afkomstig van een materieelloods met woonhuis gebouwd voor de firma Erven Trip, een handelsonderneming die eind 19e eeuw betonproducten leverde aan de Groeneweg, nabij het Merwedekanaal. De steen werd gelegd door de toen vierjarige Jan Schipperijn, zoon van de aannemer Hendrik Johannes Schipperijn. Dit oude gebouw stond precies op de plek waar in 1993 de hamam verrees, waardoor de steen bewaard bleef en in de nieuwbouw werd geïntegreerd, net als de steen van buurthuis Transvaal.

Zo vormen deze gedenktekens gezamenlijk een historische mozaïek waarin oude en nieuwe Utrechtse geschiedenis samenkomen, van vroege industrie tot sociale initiatieven en multiculturele voorzieningen.