Onderzoek: Pesticiden bron van ruim duizend kilo PFAS-vervuiling per jaar

In dit artikel:

Onderzoek van CLM, in opdracht van de provincie Utrecht, zes andere provincies en Vewin, brengt voor het eerst een gedetailleerder beeld van het gebruik en de verspreiding van PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen. Uit de studie blijkt dat in Utrecht jaarlijks circa 1.000 kilo van deze middelen wordt toegepast, vooral bij de teelt van hard fruit (zoals peren en, in mindere mate, appels) en snijmais. Onderzoekers signaleren een groei van het gebruik in de afgelopen drie jaar tot wel 67 procent.

De aanleiding is groeiende zorg van provincies en drinkwaterbedrijven over PFAS-vervuiling van bodem en grondwater — belangrijke bronnen voor drinkwater. PFAS-moleculen zijn persistent; sinds de jaren negentig zijn er ongeveer 115 bestrijdingsmiddelen op de markt waarin PFAS als werkzame stof of hulpstof voorkomt. Die middelen kunnen bovendien afbraakproducten vormen, zoals TFA, die zelf tot de PFAS-familie behoren. Het is nog niet eenduidig of 1.000 kilo per jaar in Utrecht veel is in landelijke context; Utrecht scoort wel aanzienlijk lager dan sommige andere provincies.

Het rapport bevat aanbevelingen voor de Rijksoverheid en het Ctgb: verscherpte toelatingseisen voor PFAS-houdende middelen, betere registratie op perceelsniveau en een verbod op PFAS-hulpstoffen. Telers moeten beter worden geïnformeerd over samenstelling van middelen. Voor provincies worden onder meer gerichte grond- en grondwatermetingen in intensieve landbouwgebieden en formalisering van grondwaterbescherming in het omgevingsbeleid voorgesteld.

Gedeputeerde Has Bakker benadrukt de urgentie en pleit voor bronaanpak; de provincie participeert via IPO in lobbywerk en steunt Vewin en de Unie van Waterschappen in hun oproep tot een totaalverbod. De provincie bestudeert de bevindingen de komende weken; eind november worden Provinciale Staten geïnformeerd over de uitvoering van de aanbevelingen.