Nieuwegein werd 50 jaar geleden het onverwachte thuis voor veel Surinamers
In dit artikel:
Volgende week viert Suriname zijn vijftigste onafhankelijkheidsjaar, een mijlpaal die herinnert aan de grote migratiebewegingen rond 1975. In de provincie Utrecht woont relatief de meeste mensen met een Surinaamse achtergrond in Nieuwegein, iets wat lokale bewoners als Jessica Evers (44) en haar moeder Ann Evers‑Kruin (72) verrassend vinden: het is niet altijd zichtbaar op straat, maar veel Surinamers uit de omgeving zijn via kerk en familie hier terechtgekomen.
Ann kwam op vierjarige leeftijd met de boot naar Nederland; haar vader Michel Kruin speelde destijds semiprofessioneel voetbal bij Elinkwijk en later DOS, samen met andere bekende Surinaamse spelers. Terwijl hij sportte verhuisde veel familie naar Utrecht en zij boden in Zuilen logies en ondersteuning aan nieuwkomers. In 1978 verhuisde Ann met haar man naar een gezinswoning in Zuilenstein, Nieuwegein, waar ze nog steeds woont. Zij en Jessica herinneren zich een veilige, hechte buurt waarin Jessica opgroeide, vaak als de enige gezin van kleur tussen andere bewoners.
De opkomst van de Surinaamse gemeenschap in Nieuwegein hangt samen met twee ontwikkelingen: de bouw en groei van Nieuwegein na de fusie van Jutphaas en Vreeswijk in 1971, en het beleid dat nieuwkomers vaak buiten de grote steden plaatste. William Mettendaf (64), die in zijn vroege jaren naar Nederland vertrok omdat onderwijs en cultuur in Suriname sterk op Nederland waren gericht, koos bewust voor Nieuwegein omdat hij geen drukke stad wilde. Hij startte er de theatergroep SoSo FoeToe en werd later een van de organisatoren van de lokale Keti Koti‑herdenking (de jaarlijkse viering van de afschaffing van de slavernij).
Culturele en sociale infrastructuur in Nieuwegein was aanvankelijk beperkt: in de jonge jaren moesten Surinamers voor kerk en samenkomsten vaak naar Utrecht, en er was slechts één Surinaams eethuis, Para. Tegenwoordig zetten bewoners als Jessica zich via organisaties als Tori Oso (Praathuis) in om met kunst en ontmoeting meer verbinding te brengen en lokale herdenkingen te versterken. Ann en anderen overwegen nu ook om Keti Koti in Nieuwegein meer te bezoeken of zelf evenementjes te organiseren.
Kort gezegd: de concentratie van Surinaamse inwoners in Nieuwegein is het resultaat van historische migratiestromen rond de onafhankelijkheid, ruimte en huisvestingsbeleid tijdens de groeifase van de stad, en de inzet van pioniers die culturele en sociale netwerken opbouwden — factoren die van Nieuwegein een belangrijke, maar soms onopvallende, thuishaven voor de Surinaamse gemeenschap maakten.