Met DUIC naar rechtbank Utrecht: de strijd om tentenkamp Fort Blauwkapel
In dit artikel:
In een kort geding maandag 27 oktober in de rechtbank Utrecht stond de ontruiming van een tentenkamp bij Fort Blauwkapel centraal. Op een voormalige dierenweide aan de Bastionweg, eigendom van de gemeente, verblijven sinds begin juni ongeveer tien mensen, vooral Poolse arbeidsmigranten en enkele Nederlandse daklozen. Omwonenden melden al langere tijd vervuiling, overlast, diefstal en vernieling; de gemeente wil het terrein ontruimen omdat het volgens haar gekraakt is, overlast veroorzaakt en de ontwikkeling van een park belemmert.
De gemeente trad als gedaagde op en beroept zich op haar eigendomsrecht. Haar advocaat noemde de situatie mensonterend, maar stelde dat hulporganisaties zoals Jellinek en de Poolse stichting Barka al hulp hebben aangeboden die de bewoners onvoldoende accepteren. Ook wees de gemeente op plannen voor het perceel die al sinds januari 2025 bestaan en op het algemene uitgangspunt dat niemand op gemeentelijke grond mag verblijven.
De verdediging van de bewoners stelde dat het om zeer kwetsbare mensen gaat die ‘ten einde raad’ zijn. Advocaten voerden procedurele bezwaren aan omdat de gemeente niet precies weet wie er verblijft en dus geen personen met naam en adres kon dagvaarden; zij vroegen nietigverklaring van de dagvaarding. In inhoudelijke zin beroepen de raadsman en -vrouw zich op de zorgplicht van de gemeente en op het huisrecht: ontruimen zou deze mensen in nog slechtere omstandigheden achterlaten, zeker met het oog op de naderende winter. Ook wees de verdediging erop dat verspreiding door de stad hulpverleners minder zicht en contact met de groep geeft, terwijl concentratie juist bereikbaar houdt voor hulp.
Een belangrijk twistpunt is de toegankelijkheid van opvang. De 24-uursopvang van de gemeente is alleen bedoeld voor volwassenen met ‘binding’ aan de regio Utrecht; die binding wordt vastgesteld aan de hand van inschrijving in de basisregistratie personen en sociale relaties. Veel Poolse bewoners missen die binding; voor wie wel in aanmerking komt, kan de wachttijd oplopen tot acht maanden. Stichting Barka kan vooral ondersteunen bij terugkeer of werk, wat niet voor alle bewoners past. Voor velen resteert alleen de nachtopvang, die door sommigen als onveilig wordt ervaren. De advocaat van een Poolse bewoner stelde dat zorg nu voorwaardelijk wordt gegeven, terwijl die in deze situatie onvoorwaardelijk zou moeten zijn.
Twee bewoners spraken in de rechtszaal over hun situatie. Een Nederlandse bewoner noemde het kamp “de enige plek waar ik me nog een beetje veilig voel”; een Poolse bewoner vroeg extra aandacht voor dakloze arbeidsmigranten. Politieke partijen LINK en BIJ1 woonden de zitting bij, evenals ambtenaren, hulpverleners en journalisten.
De rechter sloot de zitting met de samenvatting dat de bewoners de gemeente verwijten tekort te schieten in zorg en bescherming. De uitspraak volgt op 10 november.