Marsmysterie ontrafeld door onderzoeker Universiteit Utrecht

In dit artikel:

Aardwetenschapper Lonneke Roelofs (Universiteit Utrecht) en masterstudent Simone Visscher hebben aangetoond hoe de kronkelende geulen op duinhellingen van Mars ontstaan. Satellietbeelden tonen lange, riviertjesachtige greppels die vaak eindigen in een kuiltje; eerdere theorieën suggereerden rol van brokken CO2-ijs, maar direct bewijs ontbrak.

Om dat te testen gebruikten Roelofs en Visscher een klimaatsimulatiekamer in Milton Keynes die de ijskoude Martiaanse omstandigheden nabootst. Ze lieten brokken droogijs op kunstmatige duinen met verschillende hellingshoeken vallen en zagen dat de blokken zich in het zand groeven en stap voor stap naar beneden bewogen. Roelofs vergelijkt het beeld met een scène uit Dune: “Alsof ik zat te kijken naar de zandwormen in de film Dune.”

Het proces: aan het eind van de Martiaanse winter breken CO2-ijsblokken los en landen op relatief warm zand. Het buitenste ijslaagje sublimeert snel naar gas, zet uit en veroorzaakt korte explosies die zand opzij duwen en kleine dijkjes vormen langs de geul. Met elke explosie schuift het brokje iets verder naar beneden totdat het volledig verdampt is, wat ook het kenmerkende kuiltje verklaart. Het experiment levert daarmee het langgezochte mechanistische bewijs voor de vorming van deze geulen.