Hoge torens en nieuwe parken in Utrecht, een wandeling langs de ontwikkelingen in het stationsgebied

In dit artikel:

Wie de omgeving van Utrecht Centraal na jaren weer bezoekt, ziet een omvangrijke transformatie in aanleg: nieuwe woontorens, kantoren, parken en heringerichte pleinen. De gemeente publiceerde recent de voortgangsrapportage Stationsgebied en Beurskwartier; deze geeft een overzicht van lopende en geplande projecten die het gebied de komende jaren ingrijpend zullen veranderen.

Direct ten westen van het station ligt het Smakkelaarspark in ontwikkeling: twee woontorens, een kantoorgebouw en een park met een klein haventje worden aangelegd, inclusief een nieuw kanaal dat de singel met het Merwedekanaal verbindt. De verwachting is dat dat deel rond eind 2027 af is. Nabijgelegen kantoorcomplex Smakkelaarsburgt wordt samen met eigenaren herontwikkeld; bewoners hebben aangegeven dat er behoefte is aan meer voorzieningen en levendigheid, zoals horeca, sport of zorgfuncties.

Noordelijker aan de kop van de Amsterdamsestraatweg (Daalsepark) komt een vierkant woongebouw met circa vijftig woningen; de gemeenteraad stemde dit voorjaar over het ontwerp. Onzeker is nog of de plint een buurtfunctie of commerciële invulling krijgt. Aan de overzijde van de singel wordt het informele grasveld Park Paardenveld deze winter opgewaardeerd tot een écht park met extra bomen, beplanting en wandelpaden; parkeerplaatsen maken plaats voor fietsen om het Singelpark beter te verbinden.

Langs de zuidzijde van het station, tussen spoor en Dichterswijk, wordt op de Kruisvaartkade ruimte klaargemaakt voor zo’n 600 woningen in zes of zeven blokken. De Moreelsebrug — al in gebruik — mist nog de geplande trappen naar de perrons; ontwerp- en financieringsbeslissingen volgen begin volgend jaar en afronding van de trappen wordt niet verwacht vóór 2028 vanwege noodzakelijke treinvrije periodes en werkzaamheden van ProRail.

Op kleine schaal vinden vergroening en plaza-aanpassingen plaats: plantenbakken rond het NS-hoofdkwartier, de vergroening van het Vrouwe Justitiaplein bij de rechtbank en de herinrichting van het Moreelsepark worden dit jaar aangepakt, waarbij men onderzoekt of evenementen als De Parade kunnen blijven plaatsvinden. Een onderwaterkunstwerk bij TivoliVredenburg, Silent Echos, wordt verwijderd omdat het te kwetsbaar blijkt — beschadiging door magneetvissers en weggeworpen fietsen is te hardnekkig en het voorkomen daarvan te kostbaar.

De stegen rond Tivoli (Hollandse en Vlaamse Toren) kregen al meer leven dankzij een tweede ingang van het muziekcentrum en horeca als Vrije Ruimte; er zijn plantenbakken geplaatst en later dit najaar volgt definitieve beplanting en sfeerverlichting. Het Westplein wordt omgebouwd tot Lombokplein; wegenwerk loopt en de openbare ruimte krijgt volgend jaar een herinrichting, met bouwstart van appartementen gepland eind 2028. Overleg met het NH Hotel over herontwikkeling en uitbreiding loopt.

Rond het Jaarbeursplein is de skyline in korte tijd gegroeid: Wonderwoods is opgeleverd, de Galaxy Tower is weer in aanbouw na een conflict, en Hojel II wordt verbouwd tot Utrecht Central Plaza waar de Volksbank eind 2026 naar verhuist. Een geplande 105 meter hoge toren, Oopen, met een publiek uitkijkpunt, is uitgesteld omdat nog geen investeerder is gevonden. Op het voormalige Jaarbeursterrein zijn bouwkavels te koop; de onlangs geopende Tuin van Croese biedt een stadsmoestuin, bouldermuur en ruimte voor toekomstige woonblokken, waarna omliggende horeca mogelijk hun terrassen uitbreiden.

Kortom: het stationsgebied verandert in een dichtgemengde stadszone met veel woningbouw, meer groen en nieuwe functies. De ambities zijn groot, maar projecten lopen uiteen qua tempo: sommige zijn bijna klaar, andere kampen met vertragingen, financiële onzekerheden en praktische obstakels. De gemeente, ontwikkelaars, ProRail en omwonenden blijven samenwerken om de transformatie af te ronden.