Enorme spellenbeurs in de Jaarbeurs dit weekend, maar 'Utrecht is hele jaar spellenhoofdstad'

In dit artikel:

Het Spellenspektakel vindt zaterdag 8 en zondag 9 november van 10.00 tot 18.00 uur plaats in de Jaarbeurs in Utrecht, maar het spelgeweld in de stad speelt zich het hele jaar door af aan de Oudegracht. Tussen de Lijnmarkt en de Gaardbrug ligt wat door winkeliers en toerismeplatforms wordt aangeduid als de ‘spellenboulevard’ of ‘Board Game Boulevard’: op korte afstand van elkaar vind je daar NeverNeverland, The Joker, Het Lab, Subcultures en stripwinkel Blunder.

Subcultures, eigendom van Tijn Rams (56), is een van de bekendere winkels op die rij. De winkel heeft een warme, rommelige sfeer — soms gebruikt als filmlocatie — en biedt een breed assortiment: familiespellen, duo- en solospellen, coöperatieve spellen, klassieke titels, maar ook hobbyartikelen zoals metalen dobbelstenen en miniaturen voor Dungeons & Dragons. Een opvallend herkenningspunt is een grote visinstallatie van kunstenaar Raoul de Leo, die vaak als oriëntatiepunt wordt genoemd door bezoekers aan de grachtzijde.

Rams’ betrokkenheid bij spellen begon in zijn jeugd en professionaliseerde zich na werkervaring bij de vroegere spellenspeciaalzaak Compendium Games. In 2001 opende hij Subcultures, terwijl de andere speciaalzaken al rond de gracht gevestigd waren. De winkels onderhouden nauwe, collegiale betrekkingen: elk heeft een eigen focus — The Joker en Het Lab richten zich bijvoorbeeld veel op verhandelbare kaartspellen zoals Magic, iets wat NeverNeverland en Subcultures juist minder doen — waardoor ze elkaar aanvullen en gezamenlijk bezoekers aantrekken uit heel Nederland en daarbuiten.

Waarom juist Utrecht? Volgens Rams spelen verschillende factoren mee: de grote studentenpopulatie, een cultuur van blijven wonen en vormen van gezinnen die geïnteresseerd blijven in spellen, en een stadsmentaliteit van samenwerken en samenkomen — een moderne echo van de verbindende geschiedenis van Utrecht. Ook het groeiende aanbod van bordspellen sinds titels als Catan draagt bij aan de populariteit. Daarnaast ontstaan er kruisverbanden met het onderwijs; oud-medewerkers van de winkel vinden hun weg naar opleidingen zoals Game Design aan de Hogeschool Utrecht.

Subcultures zet zich ook in voor sociale verbinding: de winkel organiseert regelmatig spelavonden in cafés en restaurants door de stad en ontwikkelt escape rooms met maatschappelijke doelen, bijvoorbeeld om ervaring op te leveren rond licht verstandelijke beperkingen. Dit alles sluit aan bij Rams’ overtuiging dat spelletjes een antidotum vormen tegen digitale vervreemding: ze brengen mensen direct met elkaar in contact.

Dit jaar slaat Subcultures het Spellenspektakel over vanwege drukte in de winkel, maar winkels langs de spellenboulevard bereiden zich wel voor op een drukke eindejaarsperiode met Sinterklaas en Kerst, wanneer de vraag naar spelcadeaus traditioneel piekt.