Deze vrijwilligers runnen de stembureaus: 'Het is een lange, gezellige dag'
In dit artikel:
Zonder vrijwilligers kunnen de Tweede Kamerverkiezingen niet doorgaan: in heel Nederland zetten meer dan 100.000 mensen zich op de stembureaus in om het stemproces ordelijk, eerlijk en toegankelijk te laten verlopen. Drie vrijwilligers uit provincie Utrecht vertellen waarom zij zich inzetten en wat ze meemaken op de werkvloer.
Hans Bakker (55, Linschoten) staat al jaren in sporthal De Vaart achter de tafel. Voor hem is het vrijwilligerswerk een sociale activiteit: het is “maar een dagje”, gezellig en je ziet veel dorpsgenoten. In het kleine Linschoten speelt een gezonde rivaliteit tussen de twee stembureaus in de hal: wie weet de meeste kiezers naar zich toe te trekken. Hans heeft veel praktijkervaring met hulpvragen en toegankelijkheid — kleine praktische aanpassingen in het stemhokje voor mensen met rollators of kortere mensen zijn voor hem vanzelfsprekend. Dat het stembureau zich middenin de gemeenschap bevindt, maakt sommige situaties ook ingewikkelder; bekende gezichten en persoonlijke verhoudingen vragen soms uitleg als regels strikt moeten worden toegepast. Politiek en lokaal engagement liggen dicht bij elkaar voor Hans; hij combineert vrijwilligerstaken met actieve belangstelling voor gemeentelijke kwesties.
Tanja Evers (52, Veenendaal) werkt samen met haar 81-jarige vader en haar 21-jarige dochter — drie generaties op één stembureau. Vrijwilligerswerk zit bij hen in de familie: vader en dochter kregen beide een lintje voor maatschappelijke inzet. Tanja begon in 2018 en kent drukke stemdagen en lange telnachten: juist het tellen geeft haar een kick als alles klopt en het team het resultaat bevestigt. Voor haar is het spannend om te zien welke kant de verkiezingen op gaan; zij stimuleert kinderen om hun stem te gebruiken en, indien het hen ligt, ook mee te helpen op een stembureau.
Paul Beks (56, Maarssen) noemt het vrijwilligerswerk een ‘virus’: hij heeft inmiddels bij 23 verkiezingen gestaan. Voor hem betekent het meewerken een klein maar belangrijk aandeel in de democratie. Hij herinnert zich uiteenlopende momenten, van het referendum over de Europese grondwet tot werken achter plexiglas tijdens corona en de keren dat bekende politici het stembureau bezochten. Beks waardeert dat stembureaus nu beter toegankelijk zijn voor mensen met een beperking; vroeger moesten kiezers soms worden geholpen of naar een ander stembureau worden doorverwezen.
Samen laten deze drie verhalen zien dat stembureauvrijwilligers onmisbaar zijn: ze regelen praktische toegankelijkheid, bewaren procedurele integriteit, brengen lokale betrokkenheid en maken van verkiezingsdagen een sociale gebeurtenis — vaak onder lange werktijden en met veel toewijding.