Digitale crimineel maakt geen onderscheid tussen Amsterdam of Renswoude: stelen vanachter de laptop
In dit artikel:
In de bibliotheek van Renswoude kwamen dinsdagochtend veel ouderen bijeen voor een informatieochtend over digitale veiligheid, georganiseerd in het kader van de actiedag #EchtNietVandaag door politie, gemeenten en ondernemers. Deelnemers deelden herkenbare voorbeelden van oplichting: neptelefoontjes van een zogenaamd bankmedewerker, valse sms'jes of berichten van zogenaamd familieleden die om geld vragen, en gevaarlijke advertentielinks die malware installeren.
Gemeenteadviseur Sten Horstman wees op de verschuiving van traditionele criminaliteit naar het digitale domein en legde uit hoe methodes als phishing en spoofing werken. Burgemeester Petra Doornenbal benadrukte dat internetcriminelen geen rekening houden met woonplaats: aanvallen kunnen vanuit iemands zolderkamer plaatsvinden. Met korte filmpjes en voorbeelden werden ook datingfraude, bankpasfraude en andere scamvormen zichtbaar gemaakt, zodat deelnemers leren hoe ze moeten reageren.
Cijfers van het CBS illustreren de omvang: vorig jaar waren 2,4 miljoen Nederlanders van 15 jaar of ouder slachtoffer van online criminaliteit, met vooral meer gevallen van online oplichting en fraude. Jongeren worden vaker getroffen dan ouderen, al lopen juist ouderen risico omdat ze soms moeite hebben om bij te blijven in de snelle digitalisering. Deelnemers deelden hun eigen bijna-mislukkingen; zo vertelde een 73-jarige dat een telefoontje van een buitenlandse camping bijna tot betaling leidde — iets wat volgens hem extra zorgwekkend is nu stemopnames met kunstmatige intelligentie kunnen worden misbruikt.
De boodschap van de cursus was praktisch en preventief: blijf alert, bel terug bij twijfel en neem geen overhaaste beslissingen. Zoals cursusleider Horstman zei: "Niet gebeld, is geen geld." Burgemeester Doornenbal wil dat mensen zich niet laten ontmoedigen door angst, maar zelfvertrouwen opbouwen: "Ik wil dat mensen denken: ik ben hier tegen gewapend."
Korte tips voor lezers: controleer ongevraagde berichten door het nummer terug te bellen, klik niet op verdachte links, houd software en wachtwoorden up-to-date en vraag hulp als iets vreemd lijkt. Deelnemers waardeerden de bijeenkomst als nuttig en realistisch; de filmpjes en voorbeelden maakten duidelijk dat deze vormen van criminaliteit iedereen kunnen treffen.